بررسی روند تغییرات غلظت فلوئور در آبهای زیرزمینی با استفاده از تکنیک زمین آمار و پهنه بندی آن در سیستم اطلاعات جغرافیایی gis ( مطالعه موردی: چاه های آب شرب استان یزد)

زمینه و هدف: تحقیقات انجام شده نشان داده است که وجود فلوئور در آب آشامیدنی در محدوده استاندارد می تواند در پیشگیری از پوسیدگی دندان کمک کند. درعین حال غظلت بالاتر از حد مجاز آن در آب شرب موجب بیماری فلوئورزیس دندانی و استخوانی می رود. با توجه اهمیت میزان فلوئور در آب آشامیدنی و همچنین توانایی سیستم اطلاعات جغرافیایی در تحلیل مکانی عوامل مختلف موجود در آب های زیرزمینی در این مطالعه غلظت فلوئور در دشت یزد-اردکان با استفاده از دو مدل idw(inverse distance weighting) و کریجینگ مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش ها: در این مطالعه از داده های مربوط به وضعیت کیفی چاه های آب شرب واحد کنترل کیفی آب آشامیدنی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد و میانگین سالیانه فلوئور در سال 1393 استفاده گردیده است. داده های مذکور مربوط به 76 حلقه چاه روستایی و 107 قله چاه شهری در محدوده مورد بررسی بود. میزان فلوئور موجود در آب های زیرزمینی مناطق روستایی و شهری پس از مقایسه با استاندارد ایران، در محیط نرم افزار arc gis مورد تحلیل مکانی با دو روش درون یابی idw و کریجینگ قرار گرفت. نتایج: میانگین غلظت فلوئور در مناطق روستایی برابر با 68/0 میلی گرم در لیتر و در مناطق شهری برابر با 7/0 میلی گرم در لیتر بود. با توجه به حداقل و حداکثر غلظت فلوئور و انحراف از معیار 364/0 لواسانات غلظت فلوئور در مناطق روستایی بیشتر بود. برای هر دو منطقه روستایی و شهری روش درون یابی کریجینگ شرایط بهینه تری را نسبت به روش idw داشت. نتیجه گیری: ساکنین مناطق جنوبی دشت یزد اردکان با مشکل کمبود فلوئور در آب آشامیدنی و خطر پوسیدگی دندان بیشتری مواجه هستند و باید مدیریت لازم در این مناطق صورت گیرد. روش های زمین آمار می تواند کمک شایانی به درک بهتر مسائل زیست محیطی نمایند. کلیدواژه ها: غلظت فلوئور، سیستم اطلاعات جغرافیایی، درون یابی، آب آشامیدنی